Voortgang participatie aan het “Aldersoverleg”

Wel/niet deelnemen

De Vereniging Dorpsraad Lijnden heeft recent na enig nadenken het besluit genomen om in te stemmen met deelname van de Vereniging Gezamenlijke Platforms (VGP) aan het Aldersoverleg. Doorslaggevend was de inschatting dat deelnemen door de platforms een beter resultaat zou opleveren dan niet deelnemen. Daaraan was wel de voorwaarde verbonden dat de VGP geen standpunten zou innemen die niet genoemd zijn in het “gemeenschappelijke standpunt” dat de platforms samen met de Cros bewonersvertegenwoordigers hebben opgesteld en waaraan ook DR Lijnden een bijdrage heeft geleverd. Ook werd afgesproken dat de deelname direct zou worden beëindigd wanneer een meerderheid van de platforms zou vinden dat verdere deelname niet meer in het belang van de bewoners is. 

Akkoord voor de korte termijn

Door het dreigende overschrijden van het handhavingpunt bij de Buitenveldertbaan werd het Aldersoverleg opgeknipt in een ronde voor de korte termijn en een ronde voor de middellange termijn.

Met de uitkomsten van de ronde voor de korte termijn hebben we veel moeite gehad. Den Haag liet de bewoners weten dat het linksom of rechtsom geregeld zou worden dat Schiphol de Buitenveldertbaan het gehele jaar zou kunnen blijven gebruiken. Gesteld werd dat “gedogen” van overschrijding van de grenswaarde in het huidige politieke klimaat geen optie is. Als de bewoners niet zouden willen meepraten over een oplossing zou zonder de bewoners een maatregel worden genomen. Tijdelijk sluiten van de Buitenveldertbaan zou betekenen dat bij een bepaalde windrichting niet zou kunnen worden geland of gestart en Schiphol dus zo nu en dan “op slot” zou moeten. Dat zou door de Tweede Kamer niet zijn geaccepteerd. Over het gehele jaar gemeten komen deze weersomstandigheden in 10% van de tijd voor, maar in het najaar tot 30% van de tijd. Er is veel discussie geweest over de vraag of Schiphol dit had kunnen voorkomen. Dit laat onverlet dat mensen die het kunnen weten bevestigen dat het uitvallen van de Buitenveldertbaan bij deze windrichting inderdaad tot gevolg heeft dat de luchthaven tijdelijk niet kan worden gebruikt. 

Om het niet te ingewikkeld te maken: de nodige voorstellen hebben daarna de revue gepasseerd. Alle uiteraard met als gevolg dat er meer vluchten mogelijk moesten zijn. Volgens het voorstel van Schiphol moest, om de problemen op te lossen, een capaciteit mogelijk worden gemaakt van 509.000, volgens de BRS (Gemeenten, Provincie) zelfs 520.000 en volgens de bewoners kon het blijven bij 470.000. Uiteindelijk werden het er 480.000 met de bepaling dat deze verruiming alleen geldig zou zijn t/m 2010. Vóór die tijd zou er een akkoord moeten zijn voor de middellange termijn Te elfder ure ontstond nog een probleem omdat de aanpassingen van de grenswaarden naar het idee van de bewoners verder gingen dan voor het oplossen van het probleem noodzakelijk was. Na de toezegging van de Minister dat hiernaar in het traject voor de middellange termijn onderzoek zou worden gedaan hebben de bewoners zich bij de oplossing neergelegd. Daarbij heeft een rol gespeeld dat het om een zeer tijdelijke situatie gaat die door een akkoord voor de middellange termijn vermoedelijk al in 2009 zal zijn achterhaald. Op dit moment breken zou betekenen dat de bewoners in de ronde voor de middellange termijn, waarin de echt doorslaggevende zaken worden gedaan, buiten spel zouden staan. Voor de noodzakelijke aanpassing van het LVB (Luchthaven Verkeers Besluit) voor de korte termijn oplossing is een MER procedure gestart waarop wij tot 15 oktober kunnen inspreken. Voor de korte termijn heeft de deelname aan het Aldersoverleg door de bewoners dus inderdaad geleid tot een beter resultaat dan er zou zijn gekomen, wanneer de bewoners niet hadden deelgenomen.

 Aanpassing van grenswaarden

Binnen de milieugrenzen passen bij ongewijzigde grenswaarden 470.000 vliegbewegingen, ware het niet dat de Buitenveldertbaan een bottleneck is. Er zijn er daardoor slechts 440.000 mogelijk. De oorzaak is dat in 2003 het aandeel van de Buitenveldertbaan in alle vliegbewegingen werd vastgesteld op ca. 5%. Dat kwam neer op ca. 20.000 vliegbewegingen. In de praktijk komt de windrichting waarbij de baan moet worden gebruikt echter in 10% van de tijd voor. Daardoor dreigden dit jaar de grenswaarden van de handhavingpunten (h.h.p.) te worden overschreden en moesten deze worden verhoogd. Omdat de regering in de komende paar jaar niet opnieuw in dit schuitje terecht wilde komen worden de grenswaarden nu zo aangepast dat, tot en met 2010, 480.000 vliegbewegingen mogelijk worden en de Buitenveldertbaan kan worden ingezet wanneer dat door de windrichting nodig is. Bij het vaststellen van deze grenswaarden wordt rekening gehouden met jaarlijkse uitschieters in de weersomstandigheden. 

In de MER wordt gesteld dat de verhogingen van grenswaarden (opgeteld) wegvallen tegen de verlagingen van grenswaarden. Dat betekent natuurlijk niet dat de hinder niet zal toenemen. Meer vliegbewegingen betekent gewoon navenant meer hinder. Dat is als volgt uit te leggen: als je de grenswaarde van een handhavingpunt (h.h.p.) met veel onbenutte ruimte met een percentage verlaagt en de grenswaarde van een h.h.p. waarvan de ruimte (bijna) is verbruikt met hetzelfde percentage verhoogt, ontstaat effectief meer ruimte voor vliegbewegingen en zal er dus ook meer hinder komen. 

Hoeveel vliegtuigen er in een bepaald gebied meer of minder over zullen komen is heel lastig te zeggen omdat de weersomstandigheden jaarlijks nogal kunnen verschillen. De aanpassing betreft uitsluitend grenswaarden, hoeveel ruimte daarbinnen wordt benut is een ander verhaal. Op de Buitenveldertbaan zullen bijvoorbeeld gemiddeld per jaar meer vluchten plaats vinden dan voor de verhoging mogelijk was. Omdat dit jaar voor deze baan de weersomstandigheden nogal ongunstig waren kan het echter heel goed zijn dat het er in 2008 niet (veel) meer worden dan in 2007. Tenslotte: dat de verhoging van de grenswaarde meer zou zijn geworden, als de bewoners niet hadden deelgenomen aan het Aldersoverleg is misschien een schrale troost, maar niettemin een troost. 

Deelname aan de tweede ronde

De eerste ronde is ons slecht bevallen. De VGP werd toegevoegd aan de CROS delegatie, had geen enkele invloed op de totstandkoming van documenten, werd steeds achteraf geďnformeerd en was in de slotronde eigenlijk onzichtbaar. Deze ervaringen waren voor de Dorpsraad Lijnden en andere platforms reden om er op te staan dat de VGP de heer Alders liet weten dat verdere deelname onder deze omstandigheden geen optie was. De VGP zou alleen aan de volgende en beslissende ronde kunnen deelnemen als een proactieve en herkenbare rol kon worden gespeeld. Het eerste betekende dat we wilden deelnemen aan de twee belangrijkste werkgroepen: de MKBA en de Netwerkanalyse en een eigen “stoel” wilden hebben aan de Vermeegentafel (waar de inhoud van alle documenten wordt bepaald en een voorschot wordt genomen op de onderhandelingen) en aan de Alderstafel waar wordt onderhandeld. De MKBA (maatschappelijke kosten en baten analyse) omdat de 2e kamer vooral naar dit document zal kijken bij de afweging van de belangen van economie en milieu/bewoners. De Netwerkanalyse omdat die cruciaal is voor het uitplaatsen en daardoor voor het bewonersalternatief. Na de nodige gesprekken en briefwisseling is aan de voorwaarden die de VGP stelden tegemoetgekomen zodat de Dorpsraad Lijnden er mee heeft ingestemd dat de VGP deelneemt aan het overleg voor de middellange termijn. 

Inzet in de tweede ronde? 

We hebben allemaal te maken met de realiteit dat er in de Tweede Kamer een meerderheid is en ook zal blijven voor het belang van de mainportfunctie van Schiphol voor de Nederlandse economie. Wie deze realiteit negeert, kiest daarmee voor het buiten spel staan bij het krachtenspel rond de groei van Schiphol. Een opvatting die door ons wel wordt gerespecteerd maar niet de onze is. De overgrote meerderheid van bewonersvertegenwoordigers in VGP en CROS willen het spel niet overlaten aan de luchtvaartlobby en degenen die achter de opvatting staan dat Schiphol (eindeloos) moet kunnen doorgroeien. Daarom wordt gekozen voor een koers die rekening houdt met de realiteit en ons inziens de beste is om de leefbaarheid van onze omgeving te beschermen. Dat uiteindelijk ons parlement beslist wat er gaat gebeuren zijn we ons zeer bewust. De VGP zal daarom nog dikwijls de reis naar het Binnenhof maken. Bij deze koers heeft zich ook de Dorpsraad Lijnden aangesloten. Daarbij wordt voor lief genomen dat we negatieve reacties zullen moeten incasseren van degenen die een andere keuze hebben gemaakt. No guts, no glory.  

Inzet voor het eindresultaat van het overleg is onveranderd het bewonersalternatief “Groeien in kwaliteit” voor de ontwikkeling van Schiphol. Kortweg houdt het in dat een eindplafond van 500.000 vliegbewegingen voldoende ruimte biedt aan de voor de economie belangrijke mainport functie t/m 2020. Vluchten die op een mainportluchthaven niet thuishoren moeten, net als bij de andere grote luchthavens gebeurt, elders worden gefaciliteerd. In de tussentijd moet er voor de toekomst van de luchtvaart op lange termijn elders ruimte worden gevonden. Daarnaast mag 2 bij 2 baangebruik onder geen beding worden ingevoerd omdat dit de weg vrijmaakt naar doorgroei van Schiphol naar 600.000 en later 800.000 vliegbewegingen en ook niet binnen de milieugrenzen past. Het normen- en handhavingstelsel mag niet worden aangetast. Tenslotte blijven we er bij dat de gelijkwaardigheidscriteria onjuist zijn geactualiseerd. 

Positie Dorpsraad Lijnden

Wij zullen de ontwikkelingen in het Aldersoverleg op de voet volgen en scherp in de gaten blijven houden of voortzetting van onze deelname nog wel in het belang is van onze bewoners. Tegelijkertijd willen we met een positieve en realistische instelling een bijdrage leveren aan de komende discussies omdat het er op lijkt dat voor het eerst in de geschiedenis van Schiphol de overheid naar de bewoners luistert.

Contactpersoon DR Lijnden: Louis van Daalen